Pytania do rodziny, jakie często stosuje się podczas wywiadu:
-
z kim klienci rozmawiają o problemie?
kto jeszcze wie o problemie?
kto poza tym (niewerbalnie) jest w problem zaangażowany? -
Proces terapeutyczny występuje wtedy, gdy wzajemne oddziaływanie pomiędzy terapeutą a klientem rozpoczyna się od wyzwolenia samopotwierdzenia (np. problemu widzianego przez klienta), a następnie staje się innowacją (np. odnosząc się do możliwych rozwiązań). Pod tym względem proces terapeutyczny może być określany jako współtworzenie rzeczywistości społecznej: nowa rzeczywistość jest generowana wspólnie. To współtworzenie może być zorientowane np. wokół zmian we wzorcach relacji pomiędzy osobami (perspektywa systemowa: kto z kim chodzi w relację, z jakim efektem).
Wywiad systemowy służy do zapoznania się terapeuty z tym, jak problem jest widziany przez klientów, jakie widzą oni możliwości rozwoju i do jakich rozwiązań zmierzają. Terapeuta nigdy nie wyraża hipotez wprost podczas wywiadu, lecz stosuje formę pytań, np.
„Zastanawiam się Kasiu, dlaczego twoja matka płacze?” albo
„Czy mogłoby się zdarzyć panie Zenonie, gdyby Kasia zechciała omówić to „coś” otwarcie? Komu byłoby lżej?” lub
„Jak długo trwa ten konflikt pomiędzy panią a pani mężem, pani Karolino?”
Najważniejszymi komponentami postawy terapeutycznej są ciekawość oraz nie-wiedza w odniesieniu do opowieści klienta.
W rozmowie z naszymi klientami tworzymy znaczenia i wzorce relacji. Terapeuci systemowi są partnerami w rozmowie, a ich fachowość polega na stwarzaniu przestrzeni dla rozwijania historii własnej problemu, rozwiązywaniu problemów, otwieraniu nowych możliwości działania lub także tworzeniu tak zwanych rozwiązań.
Przykładowe pytania: „Po czym poznajesz, że mama/siostra/żona/brat czuje się dobrze? Co robicie wszyscy razem, jak mama/tata/siostra czuje się dobrze? Jak myślisz, kto w rodzinie najwcześniej zauważa, czy mama/tata/etc. Czuje się dobrze, albo źle? Kto zauważa to najprędzej? Po czym by pan poznał, że samopoczucie żony/syna się poprawia? W skali 0-10, gdzie
0 oznacza bardzo złe samopoczucie, a 10 – bardzo dobre….”
Za: Terapia systemowa jako dialog. Odkrywanie samego siebie (Klaus G.Deissler)